Κυριακή 29 Μαΐου 2016

"Κυνήγι τρούφας"

Παρασκευή 27 Μαΐου 2016

Ανακοίνωση - Ποδοσφαιρική Συνάντηση Ζαγορίου

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ

Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος θα διεξαχθεί η 18η Ποδοσφαιρική Συνάντηση Ζαγορίου, το "Μοντιαλίτο".

Καλούνται όσοι επιθυμούν, να παρευρεθούν στην αίθουσα της έδρας του Δήμου στους Ασπράγγελους το Σάββατο 28/05/2016 και ώρα 12:00 το μεσημέρι για ενημέρωση και λήψη αποφάσεων για την καλή διεξαγωγή του Τουρνουά.

Όλοι οι παρευρισκόμενοι θα έχουν κάθε δικαίωμα κατάθεσης πρoτάσεων.

Νεαροί Γρεβεντάτες και φίλοι παίζουν ποδόσφαιρο στο γήπεδο της κατασκήνωσης στη Γρεβενέσια Γρεβενιτίου!

Ευχαριστούμε τον συνδημότη και δημοτικό σύμβουλο Άγγελο Αρμένη για την ενημέρωση και την πρόσκληση να συμμετάσχει το Γρεβενίτι στο ... Ζαγοριαλίτο. Αν η διοργάνωση γίνει τον Αύγουστο που θα είμαστε στο Γρεβενίτι θα προσπαθήσουμε να συμμετάσχουμε, αλλά θα το ... μετανιώσετε, γιατί θα βγούμε πρωταθλητές!

Τετάρτη 25 Μαΐου 2016

Γρεβενίτι και πληροφορία...!

Βλέποντας σε μια ντουλάπα στο Σχολείο το "ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΗΣ ΕΛΛΆΔΟΣ", αμέσως σκέφτηκα: Τι θα γράφει για το Γρεβενίτι;

Οδός στο Γρεβενίτι...

Παρατηρήσεις: 1. Από το 1940 έως το 1951 οι κάτοικοι μειώθηκαν λόγω του πολέμου και του εμφυλίου πολέμου...
2. Από το 1951 έως το 1981 οι κάτοικοι μειώθηκαν από 438 σε 295, λόγω του ξενιτεμού συγχωριανών σε εσωτερικό και εξωτερικό...
3.Από το 1981 στο 1991 πώς αυξήθηκαν από 295 σε 365! Η πρώτη σκέψη είναι ότι πρόκειται για λάθος. Ο Ευριπίδης όμως είπε: "Οι δεύτερες σκέψεις σοφώτερες"! Ποια είναι η αλήθεια; Οι κοινότητες τότε εισέπρατταν την επιχορήγηση από το κράτος ανάλογα με τον πληθυσμό, με αποτέλεσμα η ΑΔΕΛΦΌΤΗΤΑ να βάλει λεωφορείο από την Αθήνα και πολλοί συγχωριανοί, στην απογραφή το 1991, απογράφηκαν στο χωριό! Το ίδιο έκαναν και αρκετοί συγχωριανοί από τα Γιάννινα!
Συμπέρασμα: Στην εποχή της πληροφορίας, πρέπει να στεκόμαστε κριτικά σε ότι διαβάζουμε, βλέπουμε, ακούμε! Η πληροφορία γίνεται γνώση μόνον αν χαρακτηριστεί αληθής ή ψευδής. Αλλιώς, λόγια του αέρα χωρίς περιεχόμενο, που μας οδηγούν σε λάθος συμπεράσματα!

Σάββατο 21 Μαΐου 2016

Γρεβεντάτικη δροσιά από τη Δροσιά Λιοδάκη!

H Δροσιά είναι κόρη του Δημήτρη Λιοδάκη και της Περσεφόνης Παπανικολάου-Λιοδάκη. Μου είχε κάνει μεγάλη εντύπωση η ωραία φωνούλα της, όταν μικρή την είχα ακούσει στο Γρεβενίτι να λέει τα κάλαντα! Η συνέχεια αναμενόμενη! Η Δροσιά είναι καθηγήτρια στο Μουσικό Σχολείο Αλίμου και όπως θα διαπιστώσετε, έχει φοβερό ταλέντο!

Απολαύστε την!

Πέμπτη 19 Μαΐου 2016

Eκδήλωση του Πολιτιστικού Συνδέσμου Ζαγορισίων

ΑΜΟΡΣΑ: Λέμε το κομμάτι του φιλμ που βρίσκεται πριν ή στο τέλος της πράξης. Προστατεύει από φθορά το κυρίως φιλμ στην αρχή ή στο τέλος της προβολής και για να μην χρησιμοποιηθεί εικόνα στη διαδρομή που κάνει το φιλμ από την θυρίδα λήψης ή προβολής μέχρι την ανατύλιξή του στην μπομπίνα.

Η παράσταση ονομάστηκε έτσι, γιατί φέτος θα έχει ως θέμα τον κινηματογράφο.

[Ευχαριστούμε την Τζίνα Μπίρμπου, κόρη του Κων/νου Μπίρμπου του Βασιλείου-ελπίζω να μην κάνω κάποιο λάθος- για την αφίσα και τις πληροφορίες.]

Τετάρτη 18 Μαΐου 2016

ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ

Ο Ιωάννης Πατίκος στο Μεσοχώρι, στο αγαπημένο του Γρεβενίτι!

Με την συμπλήρωση 40 ημερών

από το θάνατο του καλού συγχωριανού μας

Ιωάννη Πατίκου,

θα τελεστεί μνημόσυνο στον Ιερό Ναό Υψώσεως του Τιμίου Σταύρου στην Κυψέλη,

την Κυριακή 22 Μαΐου 2016, στις 9:30΄.

Τρίτη 17 Μαΐου 2016

"Τσιέγκι": Γιατί το λέμε έτσι;

Βρύση στο Τσιέγκι (φωτό: Θανάσης Κάτσαρης)

Απευθύνθηκα στον καλό συγχωριανό και καθηγητή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Δημήτρη Ράιο, αν μπορεί, να μας δώσει περισσότερες πληροφορίες για την ονομασία "Τσιέγκι". Ανταποκρίθηκε αμέσως και είμαι βέβαιος ότι έχει τις ευχαριστίες όλων των συγχωριανών και ιδιαίτερα των ..."Τσιεγκιωτών" ! Γ.Σ.

Αγαπητέ Γιάννη,

Σχετικά µε το Τσιέγκι, όπως είχα δηµοσιεύσει το 1990 στην επιστηµονική Επετηρίδα της Φιλοσοφικής Σχολής ΔΩΔΩΝΗ: Φιλολογία, σελ. 261-262, φαίνεται ότι πρέπει να συνδεθεί µε το τσιγκέλι των σφαγείων, λέξη τουρκικής καταγωγής (çengel: “γάντζος, τσιγκέλι”). Τα πλούσια νερά που ρέουν σε αυτό το µέρος και καταλήγουν στη Γκούρα δηµιουργούν ιδανικές συνθήκες για την εγκατάσταση σφαγείων. Βέβαια δεν έχω παραστάσεις από το προπολεµικό Γρεβενίτι, που να το επιβεβαιώνουν. Μεταπολεµικά όµως υπήρχε εκεί το σφαγείο-κρεοπωλείο του Γρηγόρη Στραπέλη. Στο ρουµανο-γαλλικό λεξικό των βλάχικων του Τ. Papahagi, Βουκουρέστι 1974 (σελ. 432) καταγράφεται ο τύπος çéngiu (τσιέγκιου) ως παράλληλος του çingéliu (τσιγκέλιου: “γάντζος, τσιγκέλι”, σελ. 438), που βρίσκεται πιο κοντά στη βλάχικη εκφορά του τοπωνυµίου στο Γρεβενίτι (La Çénge, Λα Τσιέγκε). Ως προς την καταγωγή της λέξης çéngiu, το ίδιο λεξικό παραπέµπει στο τουρκ. tchenk (sic): “είδος γάντζου”. Ωστόσο δεν µπόρεσα να επιβεβαιώσω αυτήν την πληροφορία σε ένα σύγχρονο τουρκο-γαλλικό λεξικό (Ιstanbul, δηλ. Κωνσταντινούπολη, 2003). Αντίθετα σε αυτό συνάντησα τη λέξη çengi µε τη σηµασία “γυναίκα που ασκούσε το επάγγελµα της τραγουδίστριας και της χορεύτριας”, αλλά δεν βλέπω, απ᾽ όσα γνωρίζω, πώς µπορεί να συνδεθεί µε το δικό µας Τσιέγκι. Προσθέτω ότι στο τελευταίο λεξικό καταγράφεται η λέξη çingene = “τσιγγάνος, γύφτος”, στην οποία αναζητά την
καταγωγή του τοπωνυµίου ο Β. Σαχίνης (αριθµ. 112: “Τσιέγκε. Ὄνοµα συνοικίας τοῦ χωρίου. Ἡ λέξις ἴσως ἐκ τῆς τουρκικῆς Τσεγκε- νέ = γύφτος”). Παρόλο που στα Δυτικά της συνοικίας Τσιέγκι υπάρχει τοπωνύµιο Λα Γύφτου (“στο Γύφτο”), καθώς εκεί ζούσε παλιότερα ένας γύφτος µε το συνεργείο του, δεν φαίνεται πιθανή αυτή η ετυµολογία. Όπως δεν φαίνεται πιθανή η αναγωγή του τοπωνυµίου Τσιέγκι σε κάποιο κυριώνυµο (Τσιέγκης), όπως πρότεινε κάποιος άλλος, αφού δεν υπάρχει κι ούτε θυµάται κανείς να υπήρξε επώνυµο Τσιέγκης στο χωριό. Εξ άλλου, αν το Τσιέγκι προερχόταν από κάποιο επώνυµο, η εκφορά του στα βλάχικα δεν θα ήταν fĭntĭ ΄na di n Tsiénge ή fĭntĭ ΄na di la Tsiénge, αλλά fĭntĭ ΄na al Tsiénge. Η ερµηνεία ενός τοπωνυµίου και η ιστορία του είναι λεπτή υπόθεση και χρειάζεται µεγάλη προσοχή σε όλες τις λεπτοµέρειες, εκτός από προφανείς περιπτώσεις, στις οποίες είτε το ίδιο το όνοµα είτε η µορφολογία του εδάφους, η παλαιότερη χρήση της γης ή της περιοχής, οι ανθρώπινες εγκαταστάσεις και ιδιοκτησίες προσφέρουν προφανείς εξηγήσεις. Εδώ πιθανότερη εξήγηση του τοπωνυµίου είναι η σύνδεσή του µε σφαγεία. Αν µάλιστα κάποιος διαθέτει βέβαιες προπολεµικές µνήµες για την ύπαρξη σφαγείων κοντά στην οµώνυµη βρύση (La fĭntĭ ΄na di n Tsiénge), τότε η µεγάλη πιθανότητα θα γίνει βεβαιότητα.

Φιλικά Δ. Ράιος

Δευτέρα 16 Μαΐου 2016

ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ

Απεβίωσε η Αρχοντoύλα Βόντινα, σύζυγος του Θεοδώρου Βόντινα.

Η κηδεία της θα γίνει αύριο, Τρίτη 17 Μαΐου 2016, στις 11:30΄, στον Ιερό ναό Πέτρου και Παύλου, στο Π. Φάληρο.

Ο ΜΑΣ, το "ΓΡΕΒΕΝΙΤΙ" και η ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ ΓΡΕΒΕΝΙΤΙΟΥ απευθύνουν στους γιους της και στους συγγενείς της

τα θερμά τους συλλυπητήρια.

Κυριακή 15 Μαΐου 2016

O ΡΗΜΟΣΠΙΤΗΣ ΠΕΥΚΟΣ, του Β. Σαχίνη

Κλειστό σπίτι στο Γρεβενίτι...Περιμένει...(φωτό: Θανάσης Κάτσαρης)

Βασίλειος Σαχίνης, εκ Γρεβενιτίου

Σάββατο 14 Μαΐου 2016

Η βρύση στο ...Τσέγκι!

Από τον καλό συγχωριανό και ομότιμο καθηγητή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Δημήτρη Ράιο, πήραμε την παρακάτω επιστολή:

Αγαπητό Γρεβενίτι,
Χάρηκα τις θαυμάσιες φωτογραφίες που ανάρτησες για τη βρύση Μπάλτα. Μόνο που δεν
είναι αυτή η Μπάλτα, αλλά η βρύση στο Τσέγκι. Η Μπάλτα βρίσκεται κάτω από τον
κήπο του Πλόσκα, μεταξύ Τουριστικού και του παλιού μπακάλικου Τσουκάκη!
Όσο για την ετυμολογία τόσο η μπάλτα όσο και ο βάλτος είναι σλαβικής προέλευσης.

Φιλικά

Δ. Ράιος

Βρύση... Μπάλτα

Βρύση στο...Τσέγκι

Tσιέγκι:<βλαχ. Čengiu < τουρκ. tchenk, -gi "τσιγκέλι" (Έντυπο "ΓΡΕΒΕΝΙΤΙ", ΤΟΠΩΝΥΜΙΚΑ, του Δημήτρη Κ. Ράιου)

Παρασκευή 13 Μαΐου 2016

Η βρύση της «Μπάλτας»

Χρόνια τώρα η βρύση της Μπάλτας αποτελεί ένα κόσμημα για το Γρεβενίτι. Μια όμορφη πετρόκτιστη κατασκευή που διαθέτει τρεις βρύσες από τις οποίες τρέχει το γάργαρο και δροσερό νερό, που τους καλοκαιρινούς ιδίως μήνες το αναζητούν οι κάτοικοι και οι επισκέπτες του χωριού.

Η βρύση όπως αναγράφεται στην εντοιχισμένη πλάκα κατασκευάστηκε τον Οκτώβρη του 1878

με χορηγία του Ι. Σ. Πατίκου.

[Σημείωση "ΓΡΕΒΕΝΙΤΙ": Η ανάρτηση γίνεται στη μνήμη του προσφάτως εκλιπόντος Ιωάννη Πατίκου, ο οποίος είχε ενδιαφερθεί πολύ για την ανακατασκευή του μικρού γεφυριού και μάλλον θα ήταν εγγονός του Ι.Σ. Πατίκου, δωρητή του ως άνω "αγαθοεργήματος".]

Για την ετυμολογία της λεξης ο Β. Σαχίνης στο "Τοπωνυμικόν του Γρεβενιτίου" γράφει: "Μπάλτα: τοποθεσία εντός του χωριού με ομώνυμον βρύσην. Η λέξις βλχ.= βάλτος

Στοιχεία για την ανάρτηση πήραμε από: ΑΠΕΙΡΟΣ ΓΑΙΑ

Τετάρτη 11 Μαΐου 2016

Ο Θρύλος της Δρακότρυπας στον Άγιο Γεώργιο Φιλιππιάδας

Ο Άγιος Γεώργιος είναι χωριό του νομού Πρεβέζης στην Ήπειρο, που βρίσκεται στην

ανατολική όχθη του ποταμού Λούρου και νότια από το τεχνητό φράγμα του...

Από τον Άγιο Γεώργιο ξεκινούσε το Ρωμαϊκό υδραγωγείο της Νικοπόλεως, ένα κολοσσιαίο έργο

της αρχαιότητας, που τα ερείπια του φανερώνουν σήμερα το υψηλό επίπεδο τεχνικών γνώσεων

της εποχής.

Από της πηγές Αγίου Γεωργίου υδρεύονται σήμερα οι κάτοικοι των νομών Πρέβεζας , Άρτας και Λευκάδας.

Απέναντι από το χωριό, στη μεγάλη τρύπα που σχηματίζουν τα βράχια , ο μυθοπλάστης λαός

επένδυσε το παραδεισένιο τοπίο μ' ένα ταιριαστό και δυνατό μύθο, που έχει ως εξής:

«Στα παλιά χρόνια τα νερά των πηγών ξεπηδούσαν από μια σκοτεινή και υγρή σπηλιά,

η οποία βρισκόταν στο μέρος που σήμερα είναι κτισμένος ο ναός του Αγίου Γεωργίου

κι έχει σκεπαστεί με τσιμέντο εδώ και αρκετά χρόνια. Στη σπηλιά αυτή είχε τη φωλιά του

ένας ανθρωποφάγος δράκος, που εξουσίαζε τα νερά των πηγών και για να τους επιτρέπει

να τρέχουν ελεύθερα και να πίνουν οι άνθρωποι, τα ζώα και να ποτίζονται τα χωράφια,

έπρεπε, κάθε χρόνο στο πανηγύρι του χωριού, στην εορτή του Αγίου Γεωργίου, να αρπάζει

ως αντάλλαγμα την ομορφότερη νέα. Την ώρα που έμπαιναν στο χορό οι νέες της περιοχής, έβγαινε από την φωλιά του, μεταμορφωνόταν σε ευπαρουσίαστο νέο, παρακολουθούσε τις χορεύτριες, εντόπιζε την πιο αστραφτερή, πλησίαζε στο χορό, πιανόταν από το χέρι της λαμπερής νέας και κάποια στιγμή την άρπαζε στην αγκαλιά του και με τη βία την πήγαινε

μέσα στη φωλιά του (τη δρακότρυπα) και την καταβρόχθιζε.

Ο χορός σταματούσε ξαφνικά, ξεφωνητά, κλάματα και κατάρες ακολουθούσαν. Πόνος και τρομάρα καταλάμβανε τους κατοίκους και το πανηγύρι χαλούσε και σταματούσε ο χορός.

Το ίδιο αποτρόπαιο έργο συνεχιζόταν από το δυνάστη δράκο, ώσπου οι κάτοικοι

σταμάτησαν το πανηγύρι από το φόβο τους και δεν ξαναγιόρτασαν.

Κάποια χρονιά αρκετοί κάτοικοι του χωριού είδαν στον ύπνο τους τον Άγιο Γεώργιο να τους ενθαρρύνει και να τους προτρέπει να γιορτάσουν κανονικά και να μη φοβηθούν το δράκο.

Όταν έφτασε η γιορτή του Πάσχα, που τη Δευτέρα γιόρταζαν τον Άγιο Γεώργιο,

ετοιμάστηκαν να πανηγυρίσουν. Μετά τη θεία λειτουργία άρχισαν τα όργανα να παίζουν χορευτικά τραγούδια και οι νέες μπήκαν στο χορό. Ξαφνικά από τη δρακότρυπα βγήκε ο δράκος και οι πανηγυριώτες πάγωσαν, φοβισμένοι και τρομαγμένοι παρακολουθούσαν τις κινήσεις του.

Τον είδαν να παρατηρεί με μεγάλη προσοχή και σιγά – σιγά να πλησιάζει στον κύκλο των κοριτσιών και να πιάνεται από το χέρι της λυγερόκορμης νέας. Οι κάτοικοι παρέλυσαν,

έτοιμοι να λιποθυμήσουν, όταν ξαφνικά ακούστηκε ένα απότομος θόρυβος και μια λάμψη θάμπωσε τα μάτια τους. Ο Άγιος Γεώργιος έφιππος άρχισε να κυνηγάει με το κοντάρι του

το δράκο, που μεταμορφώθηκε αμέσως σε πελώριο φίδι με μεγάλα φτερά και πέταξε

αμέσως στον αέρα, για να ξεφύγει και να διασωθεί. Το πέταγμά του ήταν τόσο δυνατό και θορυβώδες που τρύπησε το αριστερό μέρος του λόφου και κατευθύνθηκε προς τους Παπαδάτες. Οι πληγές του από τα κτυπήματα του κονταριού και των λιθαριών του λόφου

ήταν τόσο μεγάλες που υπέκυψε σε λίγο.

Οι κάτοικοι μάλιστα λένε πως το κομμάτι του λόφου, που δημιούργησε την τρύπα,

πετάχτηκε με τέτοια δύναμη, ώστε έφτασε μέχρι το χωριό των Παπαδατών της Πρέβεζας.

Οι ντόπιοι κάτοικοι του χωριού των Παπαδατών δείχνουν σήμερα έναν πελώριο βράχο στην περιοχή τους, που έχει το σχήμα της τρύπας του λόφου.

Οι κάτοικοι της περιοχής των πηγών από ευγνωμοσύνη προς τον Άγιο Γεώργιο, που τους απάλλαξε από τον ανθρωποφάγο δράκο, έκτισαν στο μέρος της δρακότρυπας ναό στο

όνομα του Αγίου Γεωργίου και μετονόμασαν το χωριό τους Άγιο Γεώργιο».

Κάθε χρόνο στη γιορτή του γίνεται μεγάλο πανηγύρι στην πλατεία, που είναι δίπλα από το ναό του.

[Την ανάρτηση αφιερώνω στα ανίψια μου, που μια φορά, όταν ήταν μικρά, πηγαίνοντάς τα στο

χωριό, τούς είπα ότι την τρύπα έκανε ένα πολεμικό αεροπλάνο χωρίς ο πιλότος να πάθει τίποτα!

Κοιτάζοντάς τα, είχαν μείνει με το στόμα ανοιχτό...]

Δευτέρα 9 Μαΐου 2016

ΒΩΒΟΥΣΑ: ΒΙΝΤΕΟ με drone, του Νίκου Βραζιτούλη

ΒΩΒΟΥΣΑ: Φανταστικό τοπίο σε ένα πανέμορφο ορεινό

χωριό των Ιωαννίνων. Αποσπάσματα από ένα ΒΙΝΤΕΟ με

drone του Νίκου Βραζιτούλη

http://epirusin.blogspot.com/

[Ευχαριστούμε τον καλό συγχωριανό Μένιο Βόντινα, που μας έστειλε το βίντεο και νοιάστηκε για το "ΓΡΕΒΕΝΙΤΙ" και τους αναγνώστες του!]

Κυριακή 8 Μαΐου 2016

Λαθραλιεία και συλλήψεις στη Λίμνη των πηγών Αώου!

Λίμνη Πηγών Αώου (φωτό: Γ. Σ.)

Θηροφύλακας της 5ης Κυνηγετικής Ομοσπονδίας Ηπείρου, σε έλεγχο που διενήργησε σήμερα το πρωί στην Λίμνη Πηγών Αώου διαπίστωσε διενέργεια παράνομης αλιείας με χρήση διχτυών από τέσσερις (4) κατοίκους της περιοχής, τους οποίους οδήγησε στις αρμόδιες αρχές για την νόμιμη περαιτέρω διαδικασία ενώ τα δίχτυα και τα αλιεύματα κατασχέθηκαν. Σε...

ανακοίνωση του, ο σύλλογος ερασιτεχνών αλιέων Ιωαννίνων, με αφορμή το περιστατικό, αναφέρει τα εξής: Θεωρούμε υποχρέωσή μας να συγχαρούμε για μία ακόμη φορά για την ευσυνειδησία τους και την γενικότερη προσφορά τους στο κοινωνικό σύνολο τους Θηροφύλακες, τον Προϊστάμενό τους και το Δ.Σ. της 5ης Κυνηγετικής Ομοσπονδίας Ηπείρου και να τους ευχαριστήσουμε θερμά για την συνδρομή τους στις προσπάθειές μας για την πάταξη της μάστιγας της λαθραλιείας και της παράνομης εμπορίας αλιευμάτων. Καλούμε τις λοιπές εμπλεκόμενες αρχές και υπηρεσίες να ασχοληθούν -ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ- σοβαρά με την προστασία των υδάτινων συστημάτων και των ιχθυοπληθυσμών τους και να στηρίξουν την ΝΟΜΙΜΗ άσκηση της Ερασιτεχνικής και δη Αθλητικής Αλιευτικής Δραστηριότητας. Επιπρόσθετα καλούμε τους φίλους ερασιτέχνες αλιείς αλλά και τους λοιπούς συνειδητοποιημένους πολίτες να καταγγέλλουν κάθε περιστατικό λαθραλιείας αλλά και άλλης παράνομης δραστηριότητας που σχετίζεται με τα υδάτινα συστήματα (ρυπάνσεις, εκχωματώσεις, αλλαγές κοίτης κ.λπ.).Προειδοποιούμε τους κάθε λογής παράνομους ότι οι έλεγχοι θα συνεχιστούν και θα ενταθούν σε όλα τα υδάτινα συστήματα της περιοχής μας".

[Σημείωση "ΓΡΕΒΕΝΙΤΙ": Οι συλληφθέντες δεν είναι από το Γρεβενίτι.]

Παρασκευή 6 Μαΐου 2016

Το πατρικό σπίτι, του Β. Σαχίνη

Σπίτι κλειστό στο Γρεβενίτι...!

Βασίλειος Σαχίνης, εκ Γρεβενιτίου

Πέμπτη 5 Μαΐου 2016

Απαγόρευση αλιείας στα υδάτινα οικοσυστήματα εσωτερικών υδάτων της Ηπείρου...

Λίμνη Πηγών Αώου (φωτό: Γιάννης Σιούλας)

Με απόφαση που υπέγραψε ο Περιφερειάρχης Ηπείρου κ. Αλ. Καχριμάνης,

απαγορεύεται η αλιεία των ψαριών (εκτός της πέστροφας) και όλων των

υδρόβιων οργανισμών, με κάθε αλιευτικό μέσο και εργαλείο σε όλα τα ποτάμια,

τους παραπόταμους και τις πηγές αυτών και σε όλα τα υδάτινα οικοσυστήματα

εσωτερικών υδάτων της Ηπείρου από 1 Μαΐου 2016 έως 31 Μαΐου 2016. Ειδικά,

στην Τεχνητή Λίμνη Πηγών Αώου (λόγω των χαμηλότερων θερμοκρασιών που

επικρατούν στη λίμνη και επηρεάζουν την αναπαραγωγική περίοδο των...ψαριών),

απαγορεύεται η αλιεία των ψαριών και όλων των υδρόβιων οργανισμών, με κάθε

αλιευτικό μέσο και εργαλείο από 15 Μαΐου έως 30 Ιουνίου 2016.Σκοπός της

απόφασης είναι η προστασία της αναπαραγωγής των ψαριών και λοιπών υδρόβιων

οργανισμών που διαβιούν στα παραπάνω υδάτινα οικοσυστήματα. Υπεύθυνες

Αρχές για την τήρηση αυτής της απόφασης είναι οι Αστυνομικές Αρχές, τα

Δασαρχεία και όλες οι Ανακριτικές Αρχές.

Τετάρτη 4 Μαΐου 2016

Το τοπωνυμικόν του Γρεβενιτίου

Βρύση "Μπάλτα" στο Χάνι Γρεβενιτίου!
Γιατί Μπάλτα; Υπομονή...όταν το τοπωνυμικό φτάσει στο "Μ"...!

Μια απαραίτητη εισαγωγή από το "ΓΡΕΒΕΝΙΤΙ"...

Το αρχικό κείμενο είναι χειρόγραφο και δυσανάγνωστο. Για αρκετές λέξεις δεν είμαι σίγουρος και σ΄ αυτές τις περιπτώσεις θα βάζω τη λέξη που νομίζω σε αγκύλες [...] ή αγκύλες άδειες [ ... ].

Επίσης, το κείμενο είναι γραμμένο σε πολυτονικό και τη γλώσσα που θα χρησιμοποιούσε ένας φιλόλογος το 1933. Θα ήταν πολύ κοπιαστικό και μακριά από τους στόχους που έχει το "ΓΡΕΒΕΝΙΤΙ" να καθαρογραφεί, όπως ακριβώς είναι. Αν κάποιος έχει λόγους να μελετήσει σχολαστικά το κείμενο, ας το κάνει. Το "ΓΡΕΒΕΝΙΤΙ" δεν στέκεται επιστημονικά απέναντι στο κείμενο. Το βλέπει συναισθηματικά με το μάτι και την ψυχή ενός Γρεβεντάτη, ο οποίος διαβάζει μια μελέτη για το αγαπημένο του χωριό, που γράφτηκε πριν από περίπου 80 χρόνια!

Για την επιστημονική ματιά και εξέταση του κειμένου, υπάρχουν ειδικοί και καλοί συγχωριανοί και το έχουν κάνει! Η γνώμη τους και η επιστημονική τους θέση θα ακολουθήσει σε επόμενες δημοσιεύσεις.

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ

Εισαγωγή

Επί τη ευκαιρία της δημοσιεύσεως του τοπωνυμικού της ιδιαιτέρας μου πατρίδος, του Γρεβενιτίου, [δεν] έκρινα άσκοπον να γράψω ολίγα σχετικά περί αυτού.

To Γρεβενίτιον είναι χωρίον του Ανατολικού Ζαγορίου αποτελούμενον από διακοσίας οικογενείας, απέχον των Ιωαννίνων 42 χιλιόμετρα και εις ύψος από 900 μέχρι 1000μ.

Ο χρόνος της κτήσεως αυτού δεν είναι ιστορικώς εξακριβωμένος. Η παράδοσις αναφέρει ότι τούτο προήλθεν εκ της συγκεντρώσεως των κατοίκων από τους πέριξ συνοικισμούς Παλιοχώρι, Καλωτά, Πότσιαν. Εις την συγκέντρωσιν δε ταύτην εξηνάγκασαν τους κατοίκους λόγοι ασφαλείας, ίνα δηλαδή αποκρούουν ευκολώτερον τας συχνάς επιδρομάς των Καψήδων, ίσως Αλβανών επιδρομέων (Kayiz τουρκ. =άτακτος, αντάρτης).

Ως φαίνεται όμως από την σωζομένην αρχαιοτέραν χρονολογίαν εις τινά επιγραφήν του ναού του Αγ. Δημητρίου η Κοινότης θα ευρίσκετο εις ανθεράν κατάστασιν προ του 1668.

H επιγραφή έχει ως εξής: "Ο παρόν ευαγής ναός του Αγίου ενδόξου μεγαλομάρτυρος και θαυματουργού Δημητρίου ιστορήθη δ΄ αναλώματος και δαπάνη της κώμης ταύτης αρχιερατούντος του πανιερωτάτου Μητροπολίτου Ιωαννίνων κ.κ. Κυρίλλου έτει από Κυρίου Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού ΗΧΞΗ Απριλίου 2.

Το όνομα Γρεβενίτιον [δε] χωρεί αμφιβολία ότι προήλθεν από το Γκρεμπενίτσα, όπως λέγεται το χωρίον υπό των κουτσοβλάχων κατοίκων του και η κουτσοβλαχική αυτή λέξις προφανώς προήλθεν από το όνομα Γκρέμπενε=Γρεβενά.

(Σημ. "ΓΡΕΒΕΝΙΤΙ" Κουτσόβλαχοι=όχι γνήσιοι Βλάχοι, λίγο Βλάχοι, που προήλθαν από την επαφή Βλάχων με άλλους πληθυσμούς...οι δίγλωσσοι Έλληνες)

Αι λέξεις ετυμολογικώς παρήχθησαν εκ της σλαβικής λέξεως Γρέμπεν ήτις σημαίνει τον χτενάν ήτοι τον κατασκευάζοντα χτένια υφαντικής (αργαλειού).

Φαίνεται λοιπόν ότι εκ του επαγγέλματος των πρώτων οικιστών προήλθεν η ονομασία των Γρεβενών και του Γρεβενιτίου, του οποίου οι πρώτοι κάτοικοι πιθανόν να προήρχοντο εκ Γρεβενών συναποκομίζοντες και την τέχνην του χτενά. Και αυτή [δε] η λέξις Γκρεμπενίτσα δεικνύει νομίζω την σλαβικήν αυτής καταγωγήν με την κατάληξην -ίτσα ήτις συναντάται εις τας σλαβικάς τοπωνυμίας.

Οι κάτοικοι του Γρεβενιτίου υπήρξαν Κουτσόβλαχοι, αλλά [...] μεγάλη ήτο εις αυτό η επίδρασις του Ελληνισμού ώστε συν τω χρόνω ήρχισε να περιορίζεται η κουτσοβλαχική γλώσσα εις την οικιακήν μόνον χρήσιν και συχνώτερον να λαλείται δημοσία. Τα δε έγγραφα ανέκαθεν είτε κοινοτικά είτε ιδιωτικά συνετάσσοντο εις την ελληνικήν. Επίσης εις την ελληνικήν μόνον φέρονται τα τραγούδια και τα μοιρολόγια, δύο μόνον τραγούδια περιεσώθησαν εις την κουτσοβλαχικήν.

1. Βίνε οάρα σι φουτζίμου

Μάρω, μωρ΄μουσιάτα κ.λ.π.

Σημ. "ΓΡΕΒΕΝΙΤΙ" : Ήρθε η ώρα να φύγουμε Μάρω μωρ' όμορφη

2. Νάπαρτε ντί Μάρεα λάια

νι βιτζούι ούνα μουσιάτα

Σημ. "ΓΡΕΒΕΝΙΤΙ" : Πέρα από τη Μαύρη θάλασσα

είδα μια όμορφη κ.λ.π.

Αι τοπωνυμίαι όμως του χωρίου έμειναν ανεπηρέαστοι από πάσαν απόπειραν εξελληνισμού. Ελάχισται είναι ελληνικαί λ.χ. Πετρωτό, Παλιοχώρι, Πύργου και αυταί ίσως, διότι αι λέξεις δι ων ονομάζονται έχουν πολιτογραφηθεί εις την Κουτσιβλαχικήν. Αι πλείσται είναι Βλαχικαί και ελάχισται Σλαβικαί.

Εκ των 6667 κουτσοβλαχικών λέξεων αναγραφομένων εις το κουτσοβλαχικόν λεξικόν Κ. Νικολαΐδου, 2605 κατάγονται εκ της λατινικής, 3460 εκ της Ελληνικής, 150 εκ της Αλβανικής, 185 εκ της σλαβικής και αι λοιπαί αγνώστου ετυμολογίας.

Η εξάπλωσις των Κουτσοβλάχικων και επίδρασις αυτών ήτο εις μεγαλυτέραν [...] ακτίνα και όχι εις ην σήμερον περιωρίσθει. Και τούτο αποδεικνύεται από τοπωνυμίας των ήδη ελληνοξένων χωρίων Λιασκοβέτσιον και Δόλιανης έτι τούτω η Δόλιανη, καθώς μαρτυρείται εκ παράδοσις προ αιώνος ήτο βλαχόφωνος και έτσι εξηγούνται αι πολλαί [...] κουτσοβλαχικαί τοπωνυμίαι λ.χ. Καλντιρούσια, [Σιοποτίκο], Ρογκοζίνα κ.τ.λ. Το δε Λιασκοβέτσι παρουσιάζει πολλά ίχνη κουτσοβλαχικής [...] επιδράσεις ήτοι τοπωνυμίας Βλχ. λ.χ. [γιλμάρια]= μεγάλα αμπέλια, σιόποτο = κρουνός βρύσης, αλλά και το επώνυμον Δάκας το απαντώμενον εκ της νομίζω κάποιαν σχέσιν θα έχει με τους Δάκας της Δακίας και εις την Πελοπόννησον απαντώνται Βλχ. τοπωνυμίαι λ.χ. το χωρίον Γκούρα και εις το αυτό χωρίον η τοπωνυμία "Γκρίμιζα" εις τα βλχ. το γνωστόν πτηνόν κίσσα.

Tελειώνω την εισαγωγήν ταύτην δεν δύναμαι παρά να εκφράσω και ενταύθα τας θερμάς μου ευχαριστίας εις τον συμπατριώτην μου Λεωνίδαν Παπαβρανούσην καθηγητήν σπουδάσαντα εν Ρουμανία δια την μεγάλην του συνδρομήν εις την εργασίαν μου ταύτην.

[Σημ. "ΓΡΕΒΕΝΙΤΙ": Λεωνίδας Παπαβρανούσης: Καθηγητής Εμπορικών στην Εμπορική Σχολή στα Γιάννινα. ]

ΤΕΛΟΣ ΠΡΩΤΟΥ ΜΕΡΟΥΣ

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ